Adviezen en standpunten van de Psychologencommissie
Door AI gegenereerde 'neppe psychologen' in de media: waakzaamheid is geboden
Wanneer desinformatie artificiële intelligentie ontmoet
Op 26 juni 2025 bracht de VRT aan het licht dat het tijdschrift Elle België online artikels heeft gepubliceerd onder fictieve identiteiten, gegenereerd door artificiële intelligentie. Deze nepjournalisten ondertekenden teksten die bedoeld waren om het publiek te informeren.
Onder hen bevond zich een zekere “Femke”, die zichzelf omschrijft als: “Een ervaren psycholoog en een vurig pleitbezorger van de psychologie van menselijk gedrag.” Toch bestaat deze persoon niet. Het gebruik van de titel psycholoog in dit geval is dan ook zowel misleidend als illegaal in België.
De titel van psycholoog is beschermd
Sinds 1994 is de titel psycholoog wettelijk beschermd. Wie zich psycholoog wil noemen, moet aan de volgende voorwaarden voldoen:
- In het bezit zijn van een erkend diploma
- Ingeschreven zijn bij de Psychologencommissie
- Een strikt deontologisch kader respecteren
- Voor klinisch psychologen gelden bijkomende voorwaarden: zij zijn ook erkend als zorgverleners in de gezondheidszorg. Naast het toezicht van de Psychologencommissie vallen zij onder een federale commissie die toeziet op de naleving van de kwaliteitswet en de wet op de rechten van de patiënt. Geregistreerde klinisch psychologen zijn terug te vinden in het officiële register.
U kunt gemakkelijk online nagaan of iemand gerechtigd is om de titel van psycholoog te voeren via officiële zoekmodule.
Waarom is dit ernstig?
De "psychologische adviezen" die worden gegeven door valse profielen gegenereerd door AI, kunnen lezers misleiden.
De toegang tot de beroepen van psycholoog en klinisch psycholoog is omgeven door strikte voorwaarden en grondige controles. Dat is geen overbodige luxe: het waarborgt dat burgers terechtkunnen bij bekwame en betrouwbare hulpverleners. Dossiers uit het verleden tonen aan hoe schadelijk niet-wetenschappelijke therapieën en zelfverklaarde "experten" kunnen zijn.
Het voorbeeld van Femke – die zich in een journalistiek profiel voordoet als psycholoog en in die hoedanigheid advies geeft – is niet alleen misleidend, maar ook wettelijk en maatschappelijk onaanvaardbaar. Dit kan cliënten/patiënten in gevaar brengen.
Reactie van de Psychologencommissie
De Commissie:
- zal de uitgever van het tijdschrift ondervragen om te achterhalen of er sprake is van titelmisbruik, dan wel of het artikel is geschreven door een collega die zijn identiteit niet heeft bekendgemaakt;
- zal een klacht indienen bij de Raad voor de Journalistieke Deontologie, die toeziet op de naleving van journalistieke ethiek.
Tot slot herinnert de Psychologencommissie eraan dat niets een echt gesprek met een erkende psycholoog die de titel mag dragen, kan vervangen. Een artikel – zelfs ondertekend door een overtuigend profiel of gegenereerd door AI – biedt geen garantie op bekwaamheid of deontologische begeleiding.