Klinisch psychologen en psychotherapeuten: statuut en wettelijke vereisten  

hero logo image

Inleiding

Sinds 1 september 2016, met hun opname in de gecoördineerde wet van 10 mei 2015 betreffende de uitoefening van de gezondheidszorgberoepen, worden klinisch psychologen erkend als beoefenaars van een gezondheidszorgberoep.

Om de titel van klinisch psycholoog te dragen, volstaat het echter niet om ingeschreven te zijn bij de Psychologencommissie. Het is ook noodzakelijk om te voldoen aan de wettelijke vereisten voor het uitoefenen van een gezondheidszorgberoep, waaronder het beschikken over een visum en een erkenning

Op deze pagina vindt u een overzicht van de stappen die u moet volgen om als klinisch psycholoog en/of psychotherapeut aan de slag te kunnen gaan. Voor specifieke vragen met betrekking tot de beroepsuitoefening kunt u contact opnemen met de FOD Volksgezondheid, de federale instantie die verantwoordelijk is voor deze materie.

Wat is de uitoefening van de klinische psychologie?

De uitoefening van klinische psychologie wordt in de wet gedefinieerd als: 

"Het gebruikelijk verrichten van handelingen die tot doel hebben of worden voorgesteld tot doel te hebben, bij een mens en in een wetenschappelijk onderbouwd klinisch psychologisch referentiekader, de preventie, het onderzoek, het opsporen of het stellen van een psychodiagnose van echt dan wel ingebeeld psychisch of psychosomatisch lijden en die persoon te behandelen of te begeleiden”.

Compsy presentation

Voorwaarden voor het uitoefenen van de klinische psychologie

Een klinisch psycholoog moet aan drie voorwaarden voldoen om het beroep te kunnen uitoefenen: 

1. Inschrijving bij de Psychologencommissie 

  • Verleent het recht om de beschermde titel van psycholoog (of klinisch psycholoog) te dragen.  
  • Deze inschrijving moet jaarlijks worden vernieuwd.  

2. Het visum  

  • Een vergunning uitgegeven door de FOD Volksgezondheid, die het mogelijk maakt een gereglementeerd gezondheidszorgberoep uit te oefenen.
  • Het visum wordt verkregen op basis van het diploma.

3. De erkenning

  • Bevestigt dat de psycholoog beschikt over de "kennis en vaardigheden" die nodig zijn voor de uitoefening van klinische psychologie.
  • De erkenning wordt afgeleverd door de Gemeenschappen:

- Fédération Wallonie-Bruxelles pour les dossiers francophones. 

- Communauté germanophone pour les dossiers germanophones. 

- Department Zorg pour les dossiers néerlandophones. 

Compsy presentation

Belangrijke opmerking: Een professionele stage wordt binnenkort verplicht om de erkenning te verkrijgen. In dat geval moet u al over het visum en de inschrijving bij de Psychologencommissie beschikken. U bent immers al psycholoog én een zorgprofessional!

e procedures voor het verkrijgen van een visum en erkenning worden slechts één keer uitgevoerd. Deze documenten blijven levenslang geldig, tenzij ze tijdelijk of permanent worden ingetrokken door de FOD Volksgezondheid.

Gevolgen van de niet-naleving van de verplichtingen 

Het uitoefenen van klinische psychologie zonder te voldoen aan deze voorwaarden wordt beschouwd als het onwettig uitoefenen van een gezondheidszorgberoep.  

Daarnaast wordt het zich voordoen als psycholoog (klinisch psycholoog) zonder inschrijving bij de Psychologencommissie beschouwd als titelmisbruik, wat strafbaar is.  

Bijkomende wetgeving voor klinisch psychologen

Als gezondheidszorgbeoefenaar moet een klinisch psycholoog niet alleen de Deontologische Code van Psychologen respecteren, maar ook de wetten die van toepassing zijn op gezondheidszorgberoepen.  

De twee belangrijkste wetten zijn:

  • De Wet op de Patiëntenrechten.
  • De Kwaliteitswet.

We zullen een aparte pagina aan deze teksten wijden.

Psychotherapie: wettelijk kader 

Psychotherapie wordt gedefinieerd als:

"een behandelingsvorm in de gezondheidszorg waarin men op een consistente en systematische wijze een samenhangend geheel van psychologische middelen (interventies) hanteert, die geworteld zijn binnen een psychologisch wetenschappelijk referentiekader en waarbij interdisciplinaire samenwerking is vereist.”  

Deze behandelingsvorm kan worden uitgevoerd door klinisch psychologen, klinisch orthopedagogen en artsen.

Psychotherapie wordt uitgeoefend: 

“Binnen een relatie psychotherapeut-patiënt, teneinde psychologische moeilijkheden, conflicten en stoornissen bij de patiënt op te heffen of te verminderen."

Compsy presentation

Voorwaarden voor het uitoefenen van psychotherapie 

Om psychotherapie te mogen uitoefenen, moet de beoefenaar: 

  1. In het bezit zijn van een erkenning als klinisch psycholoog.  
  2. Een specifieke opleiding in psychotherapie hebben gevolgd aan een universiteit of hogeschool. De opleiding telt minstens 70 studiepunten (ECTS).  
  3. Een professionele stage in het domein van de psychotherapie hebben voltooid, met een minimale duur van twee jaar voltijds (of het equivalent in deeltijdse uitoefening).

Uitzonderingen: Voor degenen die al psychotherapie beoefenden vóór 2016, gelden specifieke regels. Meer informatie is beschikbaar op de website van de FOD Volksgezondheid.

Compsy presentation

Samenvatting

Het uitoefenen van het beroep van klinisch psycholoog of psychotherapeut brengt strikte wettelijke verplichtingen met zich mee, die de kwaliteit en veiligheid van de zorg waarborgen. Zorg ervoor dat u aan deze vereisten voldoet om uw beroep in overeenstemming met de regelgeving uit te oefenen.