Advies over het wetsvoorstel tot invoering van een algemene meldplicht
Advies van de Commissie over het wetsvoorstel tot invoering van een algemene meldplicht van misdrijven gepleegd tegen minderjarigen of kwetsbare personen
Wetsvoorstel tot invoering van een algemene meldplicht
De Psychologencommissie heeft een ongunstig advies uitgebracht over het wetsvoorstel dat tot doel heeft een algemene meldplicht in te voeren voor misdrijven gepleegd tegen minderjarigen of kwetsbare personen.
Volgens de Commissie zou een dergelijke maatregel het professioneel beoordelingsvermogen van de psycholoog wegnemen, terwijl dit essentieel is om op een deontologische, aangepaste en beschermende manier te kunnen optreden.
Dit zou de vertrouwensrelatie verzwakken, preventie-inspanningen ondermijnen en het risico vergroten dat zowel slachtoffers als daders of potentiële daders geen hulp meer durven zoeken.
De Commissie is van mening dat dit wetsvoorstel een onevenredig antwoord biedt op een belangrijke problematiek, waarvoor reeds bestaande wettelijke instrumenten beschikbaar zijn.
Een reeds evenwichtige regeling
Artikel 458bis van het Strafwetboek bepaalt dat elke persoon die aan het beroepsgeheim is onderworpen, de procureur des Konings kan informeren over een misdrijf gepleegd tegen een minderjarige of een kwetsbare persoon.
Dit mechanisme maakt het reeds mogelijk om in ernstige situaties het beroepsgeheim op te heffen, soms in overleg met de patiënt, om de betrokken persoon te beschermen of herhaling te voorkomen.
De huidige wetgeving zorgt dus voor een evenwicht tussen de bescherming van kwetsbare personen en het respect voor het beroepsgeheim, waarbij ook de deskundigheid van de psycholoog wordt erkend om te bepalen of en wanneer een melding aangewezen is.
Een wijziging met verregaande interpretatie
De voorgestelde wijziging vervangt de huidige mogelijkheid (“kan de procureur des Konings informeren”) door een automatische verplichting (“informeert de procureur des Konings”).
Deze formulering zou leiden tot een radicaal andere interpretatie van artikel 458bis en de beoordelingsruimte van de beroepsbeoefenaar wegnemen, ten gunste van een verplichting die bovendien strafrechtelijk wordt gesanctioneerd.
De Commissie wijst op de concrete risico’s van een dergelijke maatregel:
- Schending van de privacy en psychische integriteit van de betrokken personen
- Een afschrikkend effect voor slachtoffers en voor daders of potentiële daders om hulp te zoeken
- Een verzwakking van de vertrouwensrelatie, die nochtans essentieel is voor elke therapeutische begeleiding
Het verbreken van het beroepsgeheim blijft altijd een zware beslissing, die wettelijk en deontologisch is omkaderd.
Een algemene meldplicht, waarbij het klinisch en ethisch oordeelsvermogen van de psycholoog wordt uitgeschakeld, dreigt schade toe te brengen aan de personen die men net wil beschermen.
De Psychologencommissie pleit dan ook voor het behoud van het huidige kader, dat tegelijk de bescherming van kwetsbare personen, het respect voor het beroepsgeheim en de erkenning van het beoordelingsvermogen van psychologen garandeert.